Glosses on Félire Óenguso

The Félire Óengusso (Martyrology of Oengus) is the first extant vernacular martyrology from Ireland. It is a verse calendar commemorating the feasts of Irish and other saints, with one quatrain for every day of the year. The text was written between 797 and 808.

Source for primary text: Stokes, Whitley. 1905. Félire Óengusso Céli Dé: The Martyrology of Oengus the Culdee. London: Dublin Institute for Advanced Studies. Digital edition prepared by Nike Stam. Segmented by stanza, one for each day of the calendar.

R1
Oxford, Bodleian Library, Rawlinson B505ed. N. Stam1,519 glossescredit
Showing section:
 ← previous next →  
This section has 31 segments, with a total of 110 glosses.
0110Buaid prisci pais lucæ lith germain grian cetal feil noebreilce nuasal inochtimbir etan|
R1 0110a prisci: .i. martir
R1 0110b prisci: Buaid. prisci martiris.
R1 0110c lucæ: .i. euangelize
R1 0110d lucæ: luce euangelize.
R1 0110e germain: .i. magister patricii 7episcopus fuit
R1 0110f germain: germani episcopi autisidori ciuitatis.
R1 0110g noebreilce: noebrelci .i. aduentus reliquiarummarie uirginis 7 apostolorum7 martirum7 ceterorum sanctorum . dothamlachtu mæla ruain . ł inard macha ut quidam ferunt .i. iscrín phoil ocus phetair nobetis istæ reliquie . 7 com mad hé sechnall dosperad adhiberniam .
0210Eleuther inmartir admuinter afeili onme foroenlini lapaiss iosebi|
R1 0210a Eleuther: ł iall iter
R1 0210b Eleuther: elutherius innecomedia subdioclitiano imperatore passus est
R1 0210c admuinter: .i. admuinmar .i. benmacmait
R1 0210d admuinter: Eleuter. admuinter .i. admuinmar .i. bennachmait.
R1 0210e iosebi: .i. papa rome quam grigoriusconfesso rem esse refert non martirem
R1 0210f iosebi: eusebi episcopi 7martiris.
R1 0210g onme: onme .i. simul. ł onme macc ríg lagen. ocus doratad hé ingiallacht doríg leithe cuinn. 7 dorat si de hé illaim ṁbrigte darcenn ariara oathair. 7 aliquo die dixerunt discipule brigte ei isalainnarsiat ingillán beccsa indiu . bid hé a ainm arbrigitgillan onme aainm prius . 7 ise sein ata hicill gillán illaignib .
0310Soergein mairc inæggept asslonnud cech geno candida grian ṡona gein cain colmain elo|
R1 0310a Soergein mairc: .i. in hoc die peruenit adillos .i. euangelista
R1 0310b Soergein mairc: Soergein. marcus euangeliza inhoc die ad alaxandriam inegipto peruenit.
0410Ail marcellum nepscop conaidbli abriga lacesad nahuage inballgel baluina|
R1 0410a baluina: baluína .i. tair ata. ł isi bicsech o chill bicsige in uib macc cuais íté.
R1 0410b baluina: baluina uirgo 7 martir . ł commad hí baluina .i. bicsech ochill bicsechi in huib maccuáis mide . s non est uerum .
R1 0410c Ail: Ail .i. attaig
0510Blog donnliic logmair laslóg martir namra sinech ingen ḟergnai cruachan maige abna|
R1 0510a sinech: Blog. sinech.i. fergna nomen patris eius ł ergna hi .i. maith o cruachan maige abna ineoganacht chasil .
0610Abb cluana inlucell laboithene mbrigach fer dachrich cli buadach epscop luagach ligach|
R1 0610a inlucell: inlucell .i. comarba ciaran cluana 7 icrus fothairbe for bru locha mesca in iarthiur connact ata.
R1 0610b inlucell: Abb clúá. lucell comarba cíarán cluana mac nois.
R1 0610c laboithene: .i. nescio ubi est act ma s e baithene mac alla
R1 0610d fer dachrich : ferdachrich odairuiethnech .i. odairuinaflann inéoganacht chasil
R1 0610e luagach: lugach .i. lugaid epscop hicuil aithn hillaichis. ł hicuil bennchoir inhuib failge. ł epscop lugach hicuil bennchoir hilúrc forbrú locha érne. ł hicdairui mochua hiciarraige luachra.
R1 0610f ligach: lígach .i. mín ł chennais.
0710La matha mairc nepscop asrort sluag congainni lacleir cain cofinni feil cellaig collainni|
R1 0710a marc: .i. papa rome 7confessor secundum grigorium
R1 0710b marc: marcus episcopus. 7non euangeliza.
R1 0710c cellaig: non angelus fuit sed uenit adscotic[os] de anglis quia scoticus f<uit>
R1 0710d cellaig: felil cellaich .i. cellach sachs oglinn dalocha.
R1 0710e La matha: Lamatha .i. matha euangeliza .
R1 0710f congainni: coṅgaini .i. condoccomlai.
0810Leicset luth conani arbrith aitrib rigi tret ingen conuagi lapais find faustini|
R1 0810a tret ingen: sex filie ł com d eseat na noeb ingena filet icill naningen fri ard macha an<air>
R1 0810b luth: Lecset luth. .i. cluchi. 7áinius.
0910Hifeil iosebi cechaing suas iarsetaib sluag dermar derigaib adeich artrib cetaib|
R1 0910a iosebi: .i. papa
1010Trichet arthrib dechib lafer cain centade fintan find fren fine dromma ingard age|
R1 1010a centade: Trícet. centaide .i. cendíchlid.
R1 1010b fine: fíne .i. finemna .i. æclesie .
R1 1010c fintan: fintan odruimnig huasegain.
1110ITana andirmann intrir immaradamni fortcenn lomman lainnech cainnech mac huidalann|
R1 1110a fortcenn: fortchernd .i. fortchernd . mac loegaire meicc neill oath truim illægere inairtiur mide 7 lomman and dano beos inathtruim ł fortchernn ochill fortchern in huib drona cainnech oachubo ineodem die .
R1 1110b fortcenn: IT ana andirmann fortchern macclóegare meicc neill ó athtruim illaigaire.
R1 1110c lomman: lomman óathtruimm.
R1 1110d cainnech: cainnech aichid bó cainnech.
1210Dlom fiac ocus fiachraig omni mor inmain sein mobi balc inbuaid sein inclarainech cain sein|
R1 1210a fiac ocus fiachraig: .i. rarra fiac oṡleibte 7 fiachra filius eius cum eo .
R1 1210b fiac ocus fiachraig: Dlom fíacc sleibte in huib bairche . 7 fiachra filius eius . 7 cum eo est .
R1 1210c omni: omin .i. simulł omin becc nomen loci in silua qua est etercluain móir moedoic7 achad aball 7 isann sein ata fiach ut periti ferunt
R1 1210d omni: omin.i. mín becc eterclúain mór móedócocus áchud naball 7 isann sein ata fíacc ut periti ferunt .
R1 1210e mor inmain sein: mór inmainsin .i. fiacc mobi.
R1 1210f inclarainech: chlárainech oglais nóiden hiṅgallaib.
R1 1210g mobi: mobi .i. oglais roeden forbrú abann lifi don lith athuaid mobi mac beoid de chorcor thiri de lugnib connacht hunide ingen finnbairr amathair. icill mac taidg uero
R1 1210h mobi: berchan ainm mobi beóaith macc senaig nomen patris eius . 7 huanir ḟinn ingenfinnbairr nomen matris eius .
1310Comgan ocus marcill collethet alinne indogrigan glanna feil findsige finne|
R1 1310a marcill: marcellus in calcedonia passusest
R1 1310b marcill: Comgan. marceill epscop
R1 1310c findsige: finsech uirgo ocus ernaide nomen ciuitatis eius hisléib gúare hiṅgalengab .
R1 1310d alinne: allinne .i. asægul. ł anecnai
1410Feil calisti epscop asneid for oenlini lacesad conuagi indepscoip paulini|
R1 1410a calisti: .i. calistus papa sub alaxandro passusest
R1 1410b calisti: Feil calisti .i. pape.
1510Primchesad murorum roclos fonmbith mbuidnech damdatar mor dadlach iarserbcharcra cuimre<ch>|
R1 1510a murorum: mauri ingallia passi sunt
R1 1510b dadlach: Primcesad. tadlach. .i. mór ndoccmail cenmotha carcar etir.
1610Ciar tribcetaib cainib lahocht deich donbuaidsein riaguil raith arreimsein colman oncill ruaidsin|
R1 0000a [26 november in Stokes 1905] honor michielis in oriente inticcina urbe. Check
R1 1610a riaguil: riaguil .i. omucinis forloch dercdeirg
R1 1610b riaguil: riaguil muiccinsi for loch dergdeircc.
R1 1610c colman: Colman .i. epscop cille ruaid indal araide forbrú locha laig atuaith. 7colman ochlaruch inosraige beos.
R1 1610d colman: colmán chilli rúaid forbrú loca lóig inhultaib 7epscop hé.
R1 1610e Ciar: Ciar .i. inaffrica.
1710Roches mór inmartir necodimus nemda conachleir cain tuidme sab innarbba demna|
R1 1710a tuidme: Roches tuidne .i. ismaithindoentu quae perueni<t> usque admortem .
1810Demin lapais pilipp primmartir donformaig trofimæ dontrednaig dobert crist cain cobraid|
R1 1810a donformaig: Demin donformaig .i. doní artórmach.
R1 1810b trofimæ: drofíniæ .i. uxor deci imperatoris romanorum.
R1 1810c trednaig: trednaig .i. donid tredan.
R1 1810d cobraid: cobraid .i. cobairaith .i. glicc.
1910Ropcobair dun auster aschomart treriaga ronsnada ronsoera sluag suissi sechpiana|
R1 1910a aschomart: Robcobair. ascomart .i. rocommacht ł robrissed.
2010Pais eutaicc lafintan mældub mor ingairsin caingrian ocontleibsin denneog<a>nacht ansin|
R1 2010a eutaic: .i. innecomedia passusest
R1 2010b eutaic: Pais eutaic martir .
R1 2010c lafintan: fintain mældub odærmaig huanduach inosraige.mældub h aainm díles . acht oentudoroni 7 fintan cluana ednech illaichis cotardad ainm cechtarde rianachele 7 ideo fintan de eo dicitur in commemorationem societatis eius .
2110Anbreo combruth aithri fintan firór promtha mac telchan tren trednach cathmil credlach croch<d>a|
R1 2110a Anbreo: Anbreo .i. tene.
R1 2110b combruth aithri: combruthathra .i. condeircc nasruithe toisech and .i. crochtha .i. clanne roboí fair
R1 2110c fintan: fintan .i. munnu mac techlán othig munnu in huib censelaig 7himide.
2210Croch pilipp indepscoip lasrort sluag colleri matha mind cechrige lapais eusebi|
R1 2210a pilipp: apud andrianapolim traciæ pilippus 7 eusebius passi sunt
R1 2210b pilipp: Croch pilip lasport .i. lasrorcheth .i. cum eo occisi sunt .
R1 2210c matha: matha euangelista .
2310Escomlud longini dondriglaith as dixu gegna gním as huaisliu toeban alainn issu|
R1 2310a longini: Escomlud. longinus 7egitianus nomina militum qui iuxta crucem xpísti steterunt. longinus latuseiuspup-[...] it(?). egitianus hautem uinum acetum dedit ei 7longinus predicauit eum pro precissam linguam suam.
2410Asslonnud soer séuir isferr duit diansesser frisrocaib nem nuasal cocethrachait chresen|
R1 2410a chresen: Aslonnud crésen .i. cresénech .i. oentech.
2510Condadeich dacoica lamaxim donascnai crist lafeil fir thuicsi laisren mór mac nascai|
R1 2510a fir thuicsi: firtuicsi .i. fer togaide lacríst ł firtiucsen .i. firi críst .i. fer rotug lairen mac [...] c nascaid oard [...] nancai iclóc laig
R1 2510b fir thuicsi: críst la feil firthuicsi .i. lafeil fir thuicsen críst
R1 2510c donascnai: Condadeich donostuai.i. roathascansatar .i. dochuatar cum eo adcaelum .
R1 2510d laisren: lazren mac nasca óart mac nasca forbrú locha laig inultaib.
2610Nasad beoan mellan nachmod ataniam inmain cethrur coir feil ingen meicc iaair |
R1 2610a Nasad beoan mellan: Nasad beoan mellan.i. tres debritannia inuna æclesia .i. hitamlacta mena in huibechach ulad
R1 2610b ataniam: ataniam .i. ata huain duit aninnissi. ł nach mod ata fiaid .i. cipe mod oninnnisideat.
R1 2610c feil ingen meicc inair: INgen mac <iair>.i. darniil darbelín 7 comgell nomina [...] iccill na ingen itoeb tamlacta ataat inhuib dunchada .
R1 2610d feil ingen meicc inair: ingen mac ieir .i. ochill nahingen itoeb tamlachta mælruain.
2710Erc domnaig moir mainich abban abb caincliarach odran sab soer snamach colma hua fiachrach|
R1 2710a Erc domnaig: Ercc domnaig móir himaig luadat hituasciurt huafælain abban inhuib muredaig. hui chormaicc himaig arnaide inhuibcenselaig 7 hicill abban in huib muredaig.
R1 2710b odran: ódran.i. sacerdos othig ainrennan himide ł olettracha odran immumain . ł órelicc odran iní choluim .c.
R1 2710c colma: colman huafíachrach oṡenbothaib inhuibcenselaig.
2810ISfairsiung andalsom babilon aruamsom tatha ocus simon isdimor asluagsom|
R1 2810a tatha ocus simon: .i. apostoli .i. apostolus frater uide apostolus
R1 2810b tatha ocus simon: [LM] tatá .i. quia dicitur iudas apostoles [...] om .i. cannnaneus[...] stelotis. cann[...] grece est elum[...] insains ciuitate persarum decollati sunt.
R1 2810c tatha ocus simon: IS farsiung. tatha qui 7 (sic)iudas alio nomine dicitur. s non proditor xpísti.
R1 2810d tatha ocus simon: simon cannaneus frater iude apostoli.
2910Sluag quinti commorbruth ronnain arcechngabud gabais buaid iarndilgud lataimthene talgud|
R1 2910a lataimthene: .i. uirgo
R1 2910b lataimthene: Sluag quinti. tamthine .i. proprium nomen uirginis
R1 2910c talgud: talgud .i. éc friadart.
3010Dacét sescat slane foroenlith connæbi hernach huag ardage colman macc huigaili|
R1 3010a connæbi: ł ler sluagag
R1 3010b slane: dacét. sláne .i. comlán cennídesbaiddib ł islane hibregaib sunt isti omnes ut ferunt s inuno die mortui sunt quodam cassu .
R1 3010c hernach: ernach uirgo .
R1 3010d colman: colmán mac huigále .i. dgáilinne dó .i. túath inultaib. illainn mocholmóc h atá ł hiccammus chomgaill.
3110Quintinus cain crochtha fælan comeit meithle sernait cosluag aithre ochtimbir ardethre
R1 3110a Quintinus: quintinus ingallia sub maximiano imperatore passus est
R1 3110b Quintinus: .i. aburbe roma expulsusest sub maximiano imperatore 7uenit ad urbem abmensium 7ibi passusest subricio uaro perfecto
R1 3110c crochtha: Quintinus crochtha .i. rocrochad.
R1 3110d fælan: fælán .i. martir frater fursu .
R1 3110e sernait: sernait .i. srethait.
R1 3110f aithre: athre .i. sruithe.
R1 3110g ethre: ethre .i. dered.
← previous next →  
Loading image viewer…